چه زمانی به عکس بایت وینگ نیاز است ؟

الف – رادیوگرافی دندان با تصویربرداری داخل دهانی

انواع مختلفی از روش‌های تصویربرداری دندان با اشعه ایکس وجود دارند که هر کدام نماهای متفاوتی از دندان را ثبت می‌کنند که عکس بایت وینگ نیز یکی از این روش های مهم عکسبرداری است اما باید بدانید که عکس بایت وینگ تنها روش عکسبردرای دندان نیست و روش های مختلفی برای عکسبرداری دندان وجود دارد. معروف‌ترین روش‌های تصویربرداری داخل دهانی به شرح زیر هستند:

1- عکس بایت وینگ – (Bitewing)

همانطور که اشاره کردیم یکی از انواع مهم عکسبردرای دندان عکس بایت وینگ است .عکس بایت وینگ یکی از عکس های رایج در دندانپزشکی است ، در این تکنیک، بیمار یک قطعه کاغذی مخصوص را گاز می‌گیرد و تصویربرداری انجام می‌شود. با این روش، دندانپزشک می‌تواند تاج‌های دندان را به‌خوبی ببیند. عکس بایت وینگ برای بررسی حفره‌های دندان‌ها (بین دندانی) بسیار مناسب است.

حتما بخوانید : رابطه نوشیدن چای و تغییر رنگ دندان ها

2- رادیوگرافی دندان اکلوزال – (Occlusal)

تصویربرداری اکلوزال در یک شات تمامی دندان‌ها را نمایش می‌دهد و زمانی انجام می‌شود که فک بیمار بسته باشد. با این تصویربرداری دندانپزشک قادر است روی هم قرار گرفتن دندان‌های بالایی و پایینی را به خوبی ببیند. همچنین دندانپزشک می‌تواند ناهنجاری‌های آناتومیکی کف یا طاق دهان را به خوبی مشاهده کند.

3- رادیوگرافی دندان پری اپیکال (تک دندان)

در هر تصویربرداری پری اپیکال، تمام قسمت‌های یک دندان از فک فوقانی یا فک دندانی از ریشه تا تاج به تصویر کشیده می‌شود. با این نوع تصویربرداری هرگونه تغییرات غیرمعمول در ریشه و ساختارهای استخوانی آن نشان داده می‌شود.

ب – انواع رادیوگرافی دندان با تصویربرداری خارج دهانی

از جمله روش های عکسبرداری از دندان در روش خارج دهانی میتوان به :

1- رادیوگرافی دندان پانورامیک

یکی از روش های مهم عکسبردرای دندان رادیوگرافی دندان پانورامیک است . در این نوع تصویربرداری، دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تنها با یک‌بار پرتودهی از تمام محیط دهان شامل تمام دندان‎های فک بالا و پایین تصویربرداری می‌کند. دندانپزشکان از این تکنیک برای بررسی دندان‌های آسیب دیده، دندان‎های عقل، برنامه‌ریزی برای کاشت ایمپلنت، تشخیص تومورها یا مشکلات فک استفاده می‌کنند.

2- رادیوگرافی دندان توموگرافی

یکی دیگر از انواع مهم عکسبرداری دندان را میتوان رادیوگرافی دندان توموگرافی دانست . توموگرافی، یک لایه خاص یا اسلایس از دهان را با محو کردن سایر لایه‌ها به صورت برجسته نشان می‌دهد. این تکنیک به بررسی ساختارهایی می‌پردازد که دیدن آن‌ها به دلیل وجود سایر ساختارهای اطراف، مشکل است.

3- رادیوگرافی دندان سفالومتری

یکی دیگر از انواع عکسبرداری دندان رادیوگرافی دندان سفالومتری است . در تکنیک سفالومتری به طور کامل از یک طرف سر بیمار تصویربرداری می‌شود. با تصاویر سفالومتری ارتباط دندان‌ها با فک و مشخصات هر دندان به تنهایی دیده می‌شود. متخصصین ارتودنسی معمولا از این نما برای به دست آوردن اطلاعت اختصاصی ساختار دندانی هر بیمار استفاده می‌کنند.

4- رادیوگرافی دندان سیالوگرام

در این تصویربرداری یک ماده رنگی به غدد بزاقی تزریق می‌شود و درنتیجه این غدد در فیلم رادیوگرافی دیده می‎شوند. باید به این نکته توجه داشت که غدد بزاقی جزء بافت نرم هستند و بنابراین در رادیوگرافی بدون تزریق مواد حاجب (رنگی) دیده نمی‎شوند. دندانپزشکان ممکن است این آزمون را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندروم Sjogren که اختلالی با علائم خشکی چشم و دهان است، درخواست نمایند. این اختلال می‌تواند در پوسیدگی دندان‌ها نقش داشته باشد.

5- رادیوگرافی دندان توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن دندان)

توموگرافی کامپیوتری یک نوع تصویربرداری است که نمای داخلی دندان‌ها را به‌صورت سه‌ بعدی نشان می‌دهد. این تصویربرداری به منظور بررسی مشکلات در استخوان‏‌های صورت مانند کیست‎‏ها، تومورها و شکستگی‌ها به کار می‌رود.

6- رادیوگرافی دندان با سی تی اسکن Cone Beam (CBCT)

CBCT نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویری سه بعدی از ساختار دندان‎ها، بافت‎های نرم، عصب‏‎ها و استخوان‌ها ایجاد می‌نماید. این تصویربرداری به قرار دادن ایمپلنت‌ها در جای مناسب و ارزیابی کیست‌ها و تومورها در دهان و صورت کمک می‌کند. همچنین می‌تواند مشکلات لثه‎ها، ریشه‌های دندان و فک‎ها را تشخیص دهد. CBCT از بسیاری جهات به سی تی اسکن روتین دندان شباهت دارد اما نحوه تصویربرداری آن متفاوت است.

در CBCT دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تمام اطلاعات را در یک چرخش ایجاد می‌نماید. در سی تی اسکن معمولی اسلایس‌های مسطحی طی چندین بار چرخش دستگاه به دور سر بیمار ایجاد می‌شوند.

7- رادیوگرافی دندان دیجیتال

تصویربرداری دیجیتال یکی از انواع تصویربرداری‎های دو بعدی است که امکان ارسال مستقیم تصاویر را به کامپیوتر را فراهم می‎کند. این تصاویر می‌توانند روی مانیتور در عرض چند ثانیه نمایش داده شوند و ذخیره یا چاپ گردند. تصویربرداری دیجیتال در مقایسه با تصویربرداری معمولی چندین مزیت دارند.

به عنوان مثال قابلیت تقویت و بزرگنمایی تصویر در تصویربرداری دیجیتال وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود تا دندانپزشک به راحتی بتواند کوچک‌ترین تغییراتی که با معاینه دهانی قابل رویت نیست را مشاهده کند. همچنین در صورت نیاز می‌تواند تصاویر را به صورت الکترونیکی برای دندانپزشک دیگری ارسال کند. نکته مهم اینجاست که بیمار در تصویربرداری دیجیتال اشعه کمتری نسبت به رادیوگرافی‌های معمولی دریافت می‌کند.

کاربرد عکس بایت وینگ در دندانپزشکی

همانطور که اشاره کردیم عکس بایت وینگ یکی از انواع مهم عکسبردرای دندان است . رادیوگرافی دندان به صورت داخلی انواع مختلفی دارد. یک نوع از رادیوگرافی دندان داخلی که کرون دندان های عقب را نشان میدهد، عکس بایت وینگ میباشد. در روش رادیوگرافی بایت وینگ پزشک از هر سمت صورت بیمار یک یا دوبار تصویربرداری میکند. در هر بار تصویر برداری از روش عکس بایت وینگ تعداد دندان های موجود در هر طرف صورت که در بالا و پایین قرار دارند تصویربرداری میشوند.

عکس بایت وینگ به این دلیل بر روی این روش نامگذاری شده است که بیمار قطعه بال مانندی را برای ثابت نگه داشتن اشعه ایکس تابانده شده، گاز میگیرد. عکس بایت وینگ BW برای تشخیص بیماری های لثه مناسب میباشد و به پزشک کمک بسیار زیادی میکند تا بتواند پوسیدگی موجود در دندان های عقب و همچنین همچنین تغییرات ایجاد شده در استخوانها را به خوبی تشخیص دهد.

عکس بایت وینگ همچنین برای تشخیص اینکه دندانها دچار سایش و فروپاشی شده اند یا خیر بسیار مناسب میباشد. مورد استفاده دیگر رادیوگرافی بایت وینگ تعیین و تشخیص میزان تاج و به طور کلی موارد ترمیمی میباشد. رادیوگرافی بایت وینگ و کلیه امور رادیولوژی دندان به دلیل اینکه در داخل دهان انجام میشود باید توسط دستگاه هایی انجام شود که از دقت بالایی در عکسبرداری برخوردار باشند.

حتما بخوانید : اهمیت کیفیت نخ بخیه در دندانپزشکی

نحوه گرفتن عکس بایت وینگ

تا به اینجا در مورد کاربرد و اهمیت این نوع از عکسبرداری در دندانپزشکی با شما صحبت کردیم ، اما شاید بهتر باشد در مورد نحوه و چگونگی گرفتن این نوع عکس هم اطلاعاتی داشته باشید، نحوه عکسبرداری بایت وینگ به صورت زیر است :

1- آماده‌سازی فیلم / سنسور در رادیوگرافی Bitewing

برای نگه داشتن فیلم / حسگر در دهان بیمار، ممکن است از زبانه های گاز گرفتن یا یک دستگاه نگهدارنده فیلم / حسگر به عنوان مثال ابزار (Rinn) استفاده شود. ابزار Rinn دارای یک حلقه و میله هدف برای کمک به موقعیت دستگاه نشانگر موقعیت اشعه ایکس (PID) است.

2- موقعیت‌یابی فیلم / سنسور

قرار دادن ترکیب زبانه فیلم در دهان بیمار در جهت افقی، در حالی که فیلم به صورت زبانه ای تا دندان قرار گرفته است و به بیمار اجازه می‌دهد تا هنگام گاز گرفتن بیمار از طریق صفحه اکلوزال زبانه بایت بیرون بیاید تا به طور همزمان از تاج‌های فک بالا و فک پایین دندان پوشانده شود. BWs همچنین باید تصویربرداری هم‌زمان از تاج آلوئولار فک بالا و فک پایین را انجام دهد، بنابراین اگر از دست دادن استخوان آلوئول قابل توجه است، باید Bitewings عمودی گرفته شود.

این خطاها ممکن است اتفاق بیفتد؟

• اگر بیمار دندان های خود را کاملاً به هم نزند ، فیلم در موقعیت صحیح قرار نمی گیرد و تصویری با فضای هوای سیاه (شفاف) ایجاد می کند که در صفحه اکلوزال دیده می شود و نسبت های نادرستی از تاج های فک بالا و فک پایین و آلوئول به وجود می آید.
• اگر سر بیمار در صفحات عمودی و ساژیتال صحیح نباشد ، زاویه های افقی و عمودی کولیماتور ممکن است ناخواسته به طور نادرست قرار گیرد.
• اگر بیمار ،در حین نوردهی در حال حرکت باشد ، ممکن است تاری تصویر ایجاد شود.

قیمت عکس دندان بایت وینگ چه میزان است ؟

هزینه بر اساس تعرفه وزارت بهداشت انجام می شود. متناوب بودن هزینه برای افرادی که از بیمه های تأمین اجتماعی و خدمات درمانی استفاده می کنند طبق تعرفه بیمه تعیین می شود. البته این میزان و این تعرفه مربوط به مراکزی است که دارای توافق نامه با انواع بیمه های درمانی است ؛ اما این هزینه میتواند در مراکز خصوصی متفاوت باشد. پس حتما قبل از گرفتن این عکس در صورتی که استفاده از بیمه برای شما مهم است در این مورد با مراکز رادیولوژی صحبت داشته باشید و سپس اقدام به گرفتن این عکس کنید.

به خاطر داشته باشید

تشخیص بسیاری از مشکلات فک و دندان با معاینه ی بصری غیر ممکن است. از این رو متخصصین دندانپزشکی برای شناسایی دقیق بسیاری از ناهنجاری‌های مربوط به فک و مشکلات دندانی از دستگاه های عکسبرداری و یا رادیوگرافی دندان استفاده میکنند. در بسیاری از موارد، فواصل بسیار کمی بین دندان‌ها وجود دارد و حتی در برخی بیماران این فواصل به صورتی است که روی هم افتادگی دندانی نیز وجود دارد.

در این شرایط امکان تشخیص پوسیدگی با معاینه تنها توسط دندان‌پزشک کافی نیست و جهت تشخیص بهتر پوسیدگی‌های غیرقابل‌ دیدن بین دندانی از عکس بایت وینگ استفاده می‌شود. دقت این رادیوگرافی بسیار بالا است و با توجه به اینکه استخوان بین دندانی را نیز تصویر می‌کند بسیاری از متخصصین لثه از این روش جهت تعیین میزان پیشرفت بیماری‌های لثه و دندان نیز استفاده می‌کنند.