نخ دندان
نخ دندان مانند مسواک برای تمیز کردن دندان‌ها استفاده میشود. شاید شما فکر می‌کنید با وجود مسواک زدن نیازی به کشیدن آن ندارید. نظرات متفاوتی در مورد این موضوع وجود دارد. برخی معتقدند که این نخ برای سلامت دندان‌ها مفید است و تا حدی از بوجود آمدن بیماری های دهان و دندان جلوگیری می کند و برخی دیگر نظر مخالف دارند. البته کشیدن آن به صورت اصولی و درست یکی از مواردی است که باید به آن توجه ویژه شود.
نخ دندان یک ابزار کوچک و نازک است که با وجود کوچک و ارزان‌بودن، یکی از وسایل کاربردی برای تمیزکردن فضاهای میان دندان‌ها و زیر لثه‌هاست. این نخ‌های کوچک تاثیرات بزرگ و شگرفی بر سلامت دهان، دندان و البته کل بدن دارند؛ از کاهش پوسیدگی و جرم دندانی گرفته تا کاهش بیماری‌های مزمن التهابی. برای همین استفاده از نخ دندان در کنار مسواک اهمیت زیادی دارد.
نخ دندان چیست ؟
نخ دندان به نخ چند رشته‌ای می‌گویند که از جنس نایلون یا رشته‌ای از جنس تفلون است. با این نخ، پلاک دندانی از لای دندان‌ها خارج میشود. چون با مسواک زدن نمی‌توان به لای دندان‌ها دست پیدا کرد و فقط سطح دندان را می‌توان با مسواک تمیز کرد. اگر از این نخ برای تمیز کردن لای دندان‌ها استفاده نشود، مواد غذایی در آنجا باقی می‌ماند و پلاک دندان تولید میشود و این پلاک‌ها سبب می‌شوند دندان‌ها خراب شوند و ممکن است لثه فرد، بیمار شود.
با این اوصاف، نخ مزبور نه تنها برای دندان مضر نیست بلکه جلوی خراب شدن دندان‌ها را می‌گیرد. علاوه بر آن روش جدیدی برای رژیم غذایی است که باعث میشود برای تمیز نگه داشتن دندان‌ها از زیاده خواری جلوگیری شود. استفاده از این نخ ها مزایای بسیار زیادی برای بهداشت و سلامت دندان ها دارد و به همین دلیل همواره به استفاده از آن توصیه شده است که در ادامه همین مطلب به نکات بهداشتی و مراقبتی آن خواهیم پرداخت.
انواع نخ دندان
نخ‌دندان ها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب به دو دسته که بیشترین استفاده را دارند اشاره میکنیم:
1- نخ‌دندان مومی: نخ‌دندان مومی یک نخ‌دندان نایلونی است که دارای روکش مومی است که به نخ کمک میکند بین دندانهای شما سر بخورد. این نوع نخ دندان ارزان است و نقطه شروع خوبی برای کسانی است که نمیدانند چه نوع نخ دندانی استفاده کنند.
2- نخ‌دندان دسته دار : نخ‌دندان دسته دار به یک مدل نخ‌دندان گفته میشود که از یک قطعه پلاستیکی ساخته شده که یک عدد نخ به آن متصل شده است. این نوع نخ‌دندان جایگزین نخ‌دندان قدیمی شده است و در اشکال و اندازه های مختلفی وجود دارد. در اکثر موارد یک قسمت از نخ‌دندان دسته دار تیز است تا به شما کمک کند که ذرات مواد غذایی را از لابه لای خود خارج کنید.
در طول روز چندبار باید نخ دندان کشید؟
ADA توصیه می کند 2 بار در روز مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. برخی از افراد ترجیح می دهند صبح نخ دندان بکشند ، در حالی که برخی دیگر استفاده از نخ دندان را قبل از خواب دوست دارند. نخ دندان کشیدن حداقل یک بار در روز تنها یک قدم در یک روال سالم بهداشت دهان و دندان است. برای سلامت مطلوب دندان ، موارد زیر را نیز باید در نظر بگیرید:
- دندان های خود را حداقل دو بار در روز با استفاده از یک حرکت دایره ای آرام مسواک بزنید.
- از خمیر دندانهای حاوی فلوراید استفاده کنید.
- برای جلوگیری از آسیب دیدن لثه ها از برس نرم و مویی استفاده کنید.
- این نکته را رعایت کنید که باید زبان خود را نیز مسواک بزنید تا باکتری ها از بین بروند.
- دهانشویه همراه با فلوراید را در صورت امکان استفاده کنید.
- هر 3 تا 4 ماه یکبار مسواک یا سر مسواک خود را تعویض کنید.
- بعد از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی شیرین ، یک لیوان آب بنوشید تا به شما کمک کند هرگونه قند یا ذرات غذا روی دندان و لثه از بین برود.
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید که شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد و مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی ها را محدود کنید.
- سالانه دو بار برای تمیز کردن و معاینات معمول به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
 |
حتما بخوانید : ارتودنسی سرامیکی چه ویژگی هایی دارد ؟ |
نخ دندان چه فوایدی دارد؟
علاوه بر اینکه به دندان ها و لثه ها کمک می کند تا ظاهر خوبی داشته و احساس خوبی داشته باشند ، فواید بسیار دیگری نیز دارد. در زیر این مزایا را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم:
1. جلوگیری از پلاک دندانی
پلاک یک باکتری چسبنده بی رنگ است که در اطراف و بین دندان ها و در امتداد خط لثه جمع می شود. اگرچه دیدن آن دشوار است ، اما پلاک چیزی نیست که برای مدت طولانی در دهان شما ماندگار شود. وقتی باکتری های دهان شما با غذاها و نوشیدنی های نشاسته ای شیرین مخلوط می شوند ، پلاک روی دندان و اطراف آن ایجاد می شود. این باکتری ها اسیدهایی را تجزیه می کنند که کربوهیدرات ها را تجزیه می کنند.
اگر مسواک نزنید ، باکتری ها ، اسیدها و کربوهیدرات ها می توانند با هم مخلوط شوند و پلاک روی دندان و اطراف لثه و اطراف آن ایجاد کنند. باکتری های موجود در پلاک می توانند اسیدهایی را آزاد کنند که به مینای دندان شما حمله می کنند.
علاوه بر این ، تجمع پلاک می تواند سفت شده و به تارتار تبدیل شود ، که در امتداد خط لثه جمع می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد ، خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می دهید. نخ دندان کشیدن منظم می تواند به از بین بردن ذرات غذا از اطراف دندان و همچنین پلاک هایی که بین دندان های شما جمع شده اند کمک کند.
2. کاهش ایجاد پوسیدگی و حفره
پوسیدگی دندان می تواند منجر به ایجاد حفره ای شود که باعث ایجاد یک سوراخ ریز در سطح سخت دندان های شما می شود. اگرچه این روند به طول می انجامد ، اما هرچه پلاک بیشتری روی مینای دندان داشته باشید ، خطر ایجاد حفره بیشتر می شود. استفاده از نخ دندان بین دندان های شما حداقل یک بار در روز می تواند از شر ذرات پنهان مواد غذایی و تجمع پلاک ها خلاص شود و خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهد.
3. پیشگیری از بیماری لثه
التهاب لثه مرحله اولیه بیماری لثه است. یکی از اولین علائم التهاب لثه ، التهاب در اطراف لثه است. هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نیز ممکن است لثه های شما دچار خونریزی شوند. اگر التهاب لثه درمان نشود ، می تواند منجر به عفونت جدی تری شود که تحت عنوان پریودنتیت شناخته می شود. می تواند باعث عقب رفتن لثه یا دور شدن از لثه شود. دندانهای شما ممکن است استخوان را از دست داده و شل شوند. در صورت عدم درمان ، پریودنتیت می تواند در تمام بدن شما عفونت و التهاب ایجاد کند.
مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یکبار در روز می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های لثه کمک کند. تمیز کردن های حرفه ای که هر 6 ماه توسط دندانپزشک انجام می شود نیز می تواند به سلامت لثه کمک کند.
4- کاهش بوی بد دهان
بوی بد دهان ( هالیتوز ) یک مشکل شایع است ، اما استفاده از نخ دندان یکی از ابزاری است که می توانید برای جلوگیری از بوی بد دهان استفاده کنید. وقتی غذا بین دندان های شما گیر می کند ، به آرامی شروع به خراب شدن دندان ها می کند. اگر ذرات غذا را خارج نکنید ، می تواند نفس شما را بدبو کند. همچنین ، اگر پلاک هایی در اطراف یا بین دندان های شما جمع شده و شروع به فرسایش مینای دندان شما می کند ، می تواند باعث ایجاد حفره و بیماری لثه شود که در ایجاد بوی بد دهان موثر است.
5. امکان کمک به سلامت قلب
بهداشت مناسب دندان فقط به درد دندان و لثه نمی خورد. ممکن است برای سلامت قلب شما نیز مفید باشد. طبق یک مطالعه بزرگ در سال 2019 ، شرکت کنندگانی که از استاندارد بالایی از بهداشت دهان و دندان پیروی می کنند ، خطر فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی قلبی را ندارند. ارتباط بین سلامت دهان و سلامت قلب ممکن است بیشتر به ارتباط بین سلامت دهان و سلامت کلی بدن شما مربوط باشد.
معایب استفاده از نخ دندان
کشیدن نخ دندان مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. اما درست نکشیدن آن یا نامناسب بودن الیاف نخ آن، ممکن است در فرد مشکلاتی به وجود بیاورد. مثلا اگر الیاف نخ خوب نباشد و از نخ‌های خشن استفاده شود آسیب زیادی به لثه می‌زند. انواع آنها در دو نوع واکس دار و بدون موم موجود هستند و انتخاب آنها بر اساس الویت‌های فردی یا پیشنهاد کلینیک دندانپزشکی انجام میشود.
مشکلی که ممکن است برای برخی از افرادی که نحوه درست کشیدن آن لای دندان را بلد نیستند پیش بیاید این است که چون آنها ممکن است این کار را با حرکت رو به بالا یا پایین انجام ندهند به لثه‌هایشان آسیب می‌رسد. افرادی هم هستند که در مورد آن وسواس نشان می‌دهند و ممکن است در روز بیش از حد این کار را انجام دهند یا با فشار زیاد اقدام به این کار کنند و به این ترتیب به لثه آسیب وارد می‌کنند؛ بنابراین یکی دیگر از معایب درست نکشیدن این نخ، آسیب به خط لثه است.
نحوه استفاده صحیح از نخ دندان چگونه است؟
آن چیزی که از استفاده از آن اهمیت بیشتری دارد، انجام درست این کار می باشد. در صورتی که به درستی کشیدن نخ دندان را انجام ندهید آسیب های زیادی را به دندان ها و لثه وارد می کنید و نتیجه مناسبی هم از کشیدن نخ دندان دریافت نمی کنید. نحوه و مراحل استفاده از نخ دندان به شیوه استاندارد به صورت زیر است: مراحلی که لازم است برای نخ کشیدن دندان ، دنبال کنید:
- جدا کردن مقدار مناسب از نخ مقدار تقریبی ۵۰ سانتی متر
- مقدار مناسبی از نخ که شامل طول بیشتر آن می شود را از دو سمت دور انگشت دست ها بپیچید و بین دو دست حدود ۵ سانتی متر نخ باقی بگذارید.
- با کمک انگشت اشاره و شست به نخ فشار بیاورید و در حالت کشش، محکم نگه دارید.
- به آرامی نخ دندان را وارد فضای وسط دو دندان کنید و سپس از بالا به پایین و از پایین به سمت بالای دندان جابجا کنید. این حرکت را به سمت هر دو دندان کنار هم انجام دهید و سپس به فضای کناری بین دندان ها بروید و تمام فواصل بین دندانی را نخ دندان بکشید.
- در هنگام کشیدن نخ دندان به سمت پایین بسیار آرام حرکت کنید تا مانع رسیدن نخ به لثه شوید. کشیده شدن نخ روی لثه با ایجاد زخم یا خراش رو آن همراه خواهد شد.
- برای تمیز کردن قسمت پایینی بین دندان ها و نزدیک لثه ها، کشش نخ را کمتر کنید تا شکل خمیده و منحنی در نخ ایجاد شود و دسترسی به این قسمت نیز امکان پذیر شود.
- این فرآیند باید در تمام مرز دندان ها با بخش های مختلف نخ که تمیز است، صورت بگیرد.
 |
حتما بخوانید : سفیدی زبان چه علل و عواملی دارد و نشان از چیست ؟ |
چگونه دندانهای ارتودنسی را نخ دندان بکشیم؟
استفاده از نخ دندان زمانی که ارتودنسی دارید کمی سخت‌تر است. برای این کار 10 تا 15 دقیقه وقت بگذارید و با دقت این کار را انجام دهید. بهتر است از نخ دندان موم دار استفاده کنید تا احتمال ریش شدن و پاره شدن آن به حداقل برسد. برای انجام این کار مراحل زیر را انجام دهید:
- حدود 45 تا 60 سانتی‌متر از نخ دندان موم دار را جدا کنید.
- جلوی آینه بایستید تا بتوانید بهتر محل قرارگیری نخ دندان را ببینید.
- با کشیدن نخ دندان بین دندان‌ها و سیم اصلی شروع کنید. انتهای شل نخ را دور انگشتان اشاره خود بچرخانید تا بتوانید نخ را به‌راحتی به اطراف حرکت دهید.
- تا جایی که می‌توانید نخ دندان را بین دو دندان فشار دهید، اما خیلی هم این کار را انجام ندهید، چون ممکن است سیم پاره شود. سپس نخ را در کناره‌های هر دو دندان بالا و پایین ببرید.
- وقتی روی دندانهای بالایی خود کار می‌کنید، سعی کنید با نخ یک U وارونه درست کنید. برای این کار از کنار یک دندان بالا بروید تا به خط لثه برسید. سپس، نخ را از کنار دندان به سمت پایین بکشید
- نخ را به‌آرامی از دندان خود جدا کنید. از کشیدن نخ با سرعت از دندان خودداری کنید، زیرا ممکن است سیم را از جای خود جدا کنید
- حالا به سراغ دو دندان بعدی بروید و از همان تکنیک استفاده کنید تا زمانی که بین تمام دندانهایتان نخ دندان بکشید
نکات مهم برای انتخاب نخ دندان مناسب
اگر قصد استفاده از نخ دندان در کنار مسواک را دارید، اما نمی‌دانید کدام محصول موجود در بازار برای شما بهتر است، در هنگام خرید به نکات زیر توجه کنید:
- جنس نخ دندان: یکی از مسائلی که در مورد اکثر نخ‌دندان‌های معمولی وجود دارد این است که از نایلون ساخته شده است و از مواد پتروشیمی به دست می‌آید. به‌عبارت دیگر نایلون نوعی پلاستیک است که برای محیط زیست ضرر دارد. به‌جای نایلون، در بسیاری از محصولات از ابریشم استفاده شده است که انتخاب بهتری به‌حساب می‌آید.
- ضخامت و نوع نخ دندان: برخی نخ‌های دندان برای استفاده روزمره مناسب هستند؛ اما اگر نیاز به استفاده نخ دندان خاصی دارید، مانند محصولاتی که برای دندانهای بزرگ و با فضای زیاد طراحی شده‌اند، به ضخامت آن توجه کنید.
- نوع بسته‌بندی: ترجیحا نخ دندانی را انتخاب کنید که در یک بسته‌بندی و محفظه مناسبی قرار دارد. این نکته به شما کمک میکند تا نخ دندانی تازه و بهداشتی در دسترس داشته باشید و از آلودگی آن قبل از استفاده جلوگیری کنید.
- توصیه دندانپزشک: در صورتی که شرایط خاصی دارید، مثل داشتن ایمپلنت، ارتودنسی دندان و غیره، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک استفاده از نخ دندان خاصی را بر اساس وضعیت شما پیشنهاد کند.
نخ دندان یا مسواک؛ کدام مقدمند ؟
از مزایای استفاده ی نخ‌دندان این است که فلوراید موجود در خمیر دندان در بین دندانهای شما قرار می‌گیرد. اگر از دندانپزشکان پرسیده شود که ترتیب و توالی استفاده از نخ‌دندان و مسواک چگونه باید باشد، احتمالا با این پاسخ مواجه میشوید که هیچ مدرک قطعی و محکمی وجود ندارد که ثابت کند بهتر است اول از نخ‌دندان استفاده کرد یا مسواک. در واقع اهمیتی هم ندارد که اول مسواک بزنید یا نخ‌دندان بکشید. آنچه اهمیت دارد این است حتما روزی حداقل یک بار از نخ‌دندان استفاده کنید. بسیاری از مردم از هر دو روش استفاده می‌کنند و نتیجه یکسانی هم دارد.
بیشتر همکاران دندانپزشک معتقدند اگر از هرکدام از این دو روش استفاده می‌کنید و در ۱۰ سال گذشته دندانهایتان سالم بوده‌اند لازم نیست روشتان را عوض کنید. به هر حال، استفاده از نخ‌دندان برای سلامت دندان‌ها و لثه بسیار مفید است و باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و از بین رفتن بوی بد دهان میشود؛
اما این نکته قابل ذکر است که وقتی از نخ‌دندان استفاده می‌کنید همه پلاک‌ها از بین نمی‌روند و ممکن است پلاک‌هایی که به نخ‌دندان چسبیده‌اند در دهان شما باقی بمانند، در حالی که اگر بعد از استفاده از نخ‌دندان مسواک بزنید همه این پلاک‌ها از بین می‌روند.
از دیگر مزایای استفاده از نخ‌دندان این است که فلوراید موجود در خمیر دندان در بین دندانهای شما، جایی که قبلا پلاک بوده است، قرار می‌گیرد. پس اگرچه تفاوت چندانی بین ترتیب و توالی استفاده از نخ دندان و مسواک نیست، اما در مجموع می‌توان این‌طور توصیه کرد که مسواک زدن بعد از نخ‌دندان کشیدن ؛ اندکی بهتر از نخ‌دندان کشیدن بعد از مسواک زدن است.