سدیشن
سدیشن ، روشی است که در آن با استفاده از داروهای آرامبخش، حالتی آرام و راحت برای بیمار ایجاد میکنند. داروهای آرامبخش (داروهای ضد اضطراب، اکسید نیتروژن و غیره) را میتوان به طرق مختلف استفاده کرد. در گذشته، آرامبخش وریدی – داروهای آرامبخش به رگ دست یا بازو تزریق می‌شوند – بیش از همه روش‌ها برای بیهوش کردن بیمار انجام می‌شد.
دندانپزشکی با سدیشن ، تجربه آرامش‌بخش و بدون اضطرابی برای افراد به همراه دارد. این روش به بیمارانی که ترس از دندانپزشکی دارند امکان می‌دهد تا بدون نگرانی از هراسی که به آن فوبیای دندانپزشکی می‌گویند، خدمات درمانی مورد نیازشان را دریافت کنند.
سدیشن برای بزرگسالان مناسب تر است
یک نکته جالب اینکه ترس بزرگسالان نسبت به کودکان از انجالم اعمال دندانپزشکی بسیار شدید‌تر و عمیق‌تر است. ترس کودک را میتوان تعدیل و منحرف کرد اما در مورد بیماران بزرگسال این امکان تقریبا وجود ندارد. یک دندانپزشک با حوصله که تجربه کار با اطفال را داشته باشد معمولا با بکارگیری ترفندهای خاصی می‌تواند ترس کودک را کاهش داده و درمان لازم را برای او انجام دهد.
ترس از دندانپزشکی بخصوص وقتی از حد خفیف بیشتر باشد می‌تواند دردسرهایی جدی برای بیمار و دندانپزشک به دنبال داشته باشد. بسیاری از مردم به خاطر این ترس حاضر نیستند به دندانپزشکی رفته و مشکلات دندانی و لثه‌های خود را برطرف کنند. در نتیجه، این مشکلات روز به روز بیشتر پیشرفت کرده و باعث بروز تخریب شدیدتری در دندان و لثه‌ها میشود.
از سوی دیگر معمولا در این شرایط تخریب دندان‌ها در حدی است که ترمیم و بازسازی آنها کار دشوار و گران قیمتی خواهد بود و حتی بعد از انجام درمان نیز نمی‌توان نسبت به موفقیت درمان و ماندگاری دندان اطمینان کافی داشت. در مورد بزرگسالان روش‌های متنوعی برای کاهش ترس وجود دارد که یکی از راه های آن آرامبخشی در دندانپزشکی است .
در این بین دندانپزشک نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب بیمار بر عهده دارد. دندانپزشک با توضیح مراحل درمان برای بیماران وحشت‌زده می‌تواند ترس آنها از لوازم و مراحل درمانی را کاهش دهد. بیمارانی که از دندانپزشکی وحشت دارند میتوانند پیش از شروع درمان از دندانپزشک بخواهند مراحل درمان و لوازم مورد استفاده را برایشان توضیح دهد. مسلما بیهوشی کامل و عمیق در دندانپزشکی آخرین قدم است.
اما چرا از دندانپزشکی می ترسیم
ترس از دندانپزشکی جنبه‌های مختلفی دارد. بیماران مختلف گاهی از کلیت درمان‌های دندانپزشکی وحشت دارند و در برخی موارد صرفا از یک چیز خاص می‌ترسند مثل تزریق بی‌حسی، صدای فرز و تراشیده شدن دندان ، ابزار آلات جراحی و درد در حین کار و موارد مشابه. تجربه ناخوشایند دندانپزشکی در دوران کودکی به دلیل در دسترس نبودن دندانپزشکی اطفال یا یک درمان دردناک در بزرگسالی مانند جراحی دندان عقل جزو اصلی ترین علل ترس از دندانپزشکی هستند.
برخی از افراد هم هستند که گرچه خودشان تجربه دندانپزشکی دردناکی نداشته‌اند اما آنقدر مطالب ترسناک درباره دندانپزشکی شنیده‌اند که از انجام این درمان‌ها وحشت دارند. ترس از تزریق بی‌حسی یکی از شایع‌ترین ترس‌های بیماران است. در این مورد باید گفت تزریق دندانپزشکی برخلاف ظاهر ترسناک سرنگ‌های فلزی آن اصلا به اندازه تزریق‌های سایر نقاط بدن دردناک نیست. سوزن‌های دندانپزشکی بسیار ظریف‌تر ونازک‌تر از سوزن‌های تزریقات عادی هستند.
سدیشن چگونه انجام می شود ؟
سدیشن شیوه‌ای است که به آن کنترل ترس و اضطراب می‌گویند که با استفاده از داروهای سدیشن آرامبخش، فرد به خواب عمیق می‌رود و وقتی بیدار میشود از لحظه درمان اطلاعی ندارد و چیزی به خاطر نمی‌آورد. دندانپزشکی در خواب (سدیشن) توسط متخصصین بیهوشی و پزشک متخصص دندانپزشکی در خواب انجام میشود. داروهای سدیشن مورد تایید FDA هستند.
بنابراین اگر نگران خطرات سدیشن هستید یا عوارض سدیشن هستید باید بدانید که عوارض خطرناکی ندارند، اما لازم است قبل از انجام اینکار با پزشک خود در مورد داروهای آرامبخش و داروهایی که مصرف کرده‌اید مشورت کنید تا در روش درمان دندانپزشکی در خواب (سدیشن) تداخل دارویی وجود نداشته باشد.
 |
حتما بخوانید : کاربرد و ویژگی های بریج دندان چیست ؟ |
انواع مختلف سدیشن
سدیشن هم همانند هر درمان دیگری دارای انواع مختلفی است که عبارتند از :
۱- سدیشن حداقل استنشاقی
در این روش از سدیشن، ماسکی را روی بینی بیمار قرار می‌دهند و او ترکیبی از نیتروژن اکسید (یا گاز خنده) و اکسیژن را تنفس می‌کند. استنشاق این گاز به شما کمک می‌کند تا به یک آرامش کلی برسید و در این مرحله دندانپزشک به صورت تخصصی میزان گازی که تنفس می‌کنید و مدت زمان آرامبخشی را تنظیم می‌کند. با این نوع از آرامبخشی شما میتوانید پس از اتمام پروسه ی درمان، رانندگی کنید.
۲- سدیشن دهانی
براساس میزان گاز آرامبخشی که از طریق سدیشن دهانی وارد بدن میشود، این نوع سدیشن را در دسته بندی حداقل یا متوسط قرار می‌دهند. برای سدیشن مینیمال، به بیمار یک قرص می‌دهند و اغلب اوقات این قرص، Halcion است که آن را جزء خانواده ی Valium می‌دانند و آن را یک ساعت پیش از شروع پروسه‌ی درمان به بیمار می‌دهند.
از جمله عوارض این قرص آن است که کمی شما را گیج می‌کند و این در حالی است که اصلا احساس خواب آلودگی ندارید. استفاده کردن از دوز بیشتری از این نوع قرص را میتوان در بخش سدیشن متوسط دسته بندی کرد. جالب است بدانید که برخی از افراد در مرحله ی سدیشن دهانی به قدری سست که به خواب می‌روند اما خواب آن ها عمیق نبوده و تنها با یک تکان کوچک از خواب بیدار می‌شوند.
3- سدیشن IV متوسط
در این روش سدیشن داروی آرام بخش به مریض تزریق میشود و اینگونه بیمار با سرعت بیشتری به خواب می‌رود. در تمام مدت درمان بیمار، دندانپزشک سطح بیهوشی او را کنترل می‌کند.
۴- سدیشن عمیق و بیهوشی عمومی
در روش سدیشن عمیق دارویی به بیمار داده میشود که وی را در طی پروسه ی درمان، تقریبا و یا کاملا ناآگاه به خواب عمیق فرو می برد. اگر بیمار با این روش بیهوش شود به سادگی بیدار نمی‌شود و باید تا از بین رفتن آثار داروی بیهوشی صبر کرد.
چه افرادی کاندیدای سدیشن هستند ؟
- افرادی که تحمل و آستانه درد پایینی دارند.
- دندان های فوق حساسی دارند.
- نمی‌توانند روی صندلی دندانپزشکی بنشینند.
- رفلکس حلقی دارند.
- پروسه درمان طولانی دارند.
- کودکانی که از دندانپزشکی می‌ترسند و روی صندلی دندانپزشکی نمی‌نشینند نیز در این مواقع با استفاده از نیتروژن اکسید تزریقی و آرام بخش خوراکی که برای او خطری ندارد استفاده میشود.
بایدها و نبایدهای قبل و بعد از سدیشن
سدیشن در دندان پزشکی ، یک خاطره خوشایند خواهد بود و حتی شما را از ترس های آتی دور تر خواهد کرد به شرط آنکه نکات درستی در قبل و بعد درمان داشته باشید و این نکات را با دقت رعایت کنید . این باید ها و نباید ها چندان سخت نبوده و فقط کافی است به توصیه های دندانپزشک خود با دقت توجه داشته باشید پس اگر کاندید این نوع درمان شده اید حتما توصیه های زیر را با دقت رعایت کنید .
توصیه های قبل از سدیشن در دندان پزشکی :
این روش درمانی در عین حال که روش روتین در بسیاری از کلینیک ها درمانی شناخته میشود ، دارای نکاتی است که لازم است قبل از انجام آن با دقت رعایت شود . این نکات عبارتند از :
- قبل از شروع درمان لازم است حضورا معاینه شوید .
- هر گونه سابقه درمانی و پزشکی و حتی مصرف مواد محرک و مخدر در گذشته و حال را اطلاع دهید .
- پروتکل درمانی که به شما ارایه می گردد را با دقت بسیار بالا برسی کنید و هر گونه تغییر در تصمیماتتان را ۴۸ ساعت قبل اطلاع دهید تا برنامه درمانی دچار اختلال نگردد .
- یک جلسه بیهوشی بصورت نرمال سه ساعت تا سه و نیم ساعت می تواند ادامه یابد و در صورت پایان نیافتن کار درمانی نمی توان زمان سدیشن را اضافه کرد و لازم است ادامه درمان ها به جلسه دیگری موکول گردد .
- بهتر است ۵ ساعت قبل از شروع درمان غذای سنگین میل نکنید ولی بهتر است دو ساعت قبل از حضور و با رعایت ملاحظات پزشکی شخصیتان یک میان وعده مقوی و کم حجم میل کنید . ( مثل شیر و عسل و یا نسکافه و خرما ) .
- حتما لازم است یکی از نزدیکان خود را همراه بیاورید تا درصورت اجبار به تغییرات احتمالی و غیر قابل پیش بینی بتواند جای شما تصمیم بگیرد .
- در نظر داشته باشید هماهنگی با متخصص بیهوشی و تیم درمانی به هماهنگی نیاز دارد پس صبوری بیشتری لازم است .
توصیه های بعد از سدیشن در دندان پزشکی :
به خاطر داشته باشید بعد از انجام این روش درمانی لازم است به نکاتی توجه داشته باشید و حتما طبق دستور دندانپزشک خود عمل کنید ، از جمله مهم ترین نکاتی که بعد از انجام این روش لازم است بدانید عبارتند از :
- بعد از پایان درمان ، متخصص بیهوشی تا بازیابی هوشیاری مجدد کنار شما خواهد ماند
- به خاطر داشته باشید شما تا سه یا چهار ساعت به صد در صد هوشیاری نخواهید رسید بنابر این نباید رانندگی کنید و نباید آشپزی کنید و نباید کارهای حساس انجام دهید .
- ندرتا بعد از سدیشن حالت تهوع و خارش پوست مشاهده میگردد . این موارد ماکزیمم تا چهار ساعت بر طرف می گردد .
- بعلت حالت آرام و بی تحرکتان تا حدود ده ساعت ، از برنامه های ورزشی و میهمانی های پر تحرک اجتناب کنید .
مزایای انجام سدیشن چیست ؟
از جمله مهم ترین مزایای انجام این روش میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- در روش سدیشن درمان در جلسات کمتری انجام می‌گیرد.
- در درمان با سدیشن حتی درمان طرح لبخند نیز بدون استرس و ناراحتی انجام میشود.
- از بین رفتن ترس و استرس، در درمان با سدیشن یکی از بزرگترین مزیت‌های این روش است.
- به دلیل حفظ آرامش بیمار مراجعه و درمان به صورت مرتب انجام شده و دندان‌ها کمتر دچار آسیب می‌شوند.
 |
حتما بخوانید : پر کردن دندان در بارداری امکان پذیر است ؟ |
تفاوت سدیشن و بیهوشی چیست ؟
در روش آرامبخشی یا همان سدیشن از داروهایی مانند آمنتیک و هیپنوتیک استفاده میشود، در حالیکه برای بیهوشی در اغلب موارد داروهای آمنزی (فراموشی)، داروهای هیپنوز(خواب)، شلی عضلانی و آنالژزی (بی دردی) استفاده میکنند. همچنین بیهوشی را به کمک لوله تنفسی که در آن بیمار تحت تنفس مکانیکی است، انجام می‌دهند اما در سدیشن بیمار تحت تنفس طبیعی است. علاوه بر آن در روش سدیشن اگر پروسیجر برای بیمار دردناک باشد، داروی آنالژزیک تجویز میشود.
در روش بیهوشی بیمار کاملا در حالت خواب قرار می‌گیرد و بعد از هوشیاری کامل، هیچ چیز را درباره وقایع انجام شده در حین عمل به خاطر نمی‌آورد. اما در روش سدیشن بیمار بیدار بوده و به راحتی به محرک‌های کلامی و فیزیکی واکنش نشان می‌دهد. سدیشن یا همان آرامبخشی بیشتر از طریق داروهای خوراکی و گاز اکسیژن به دست می‌آید در حالیکه بیهوشی بیمار توسط استنشاق گاز و یا انجام تزریق‌های وریدی انجام میشود.
برای انجام یک عمل با روش بیهوشی لازم است یک کلینیک با شرایط کامل بیهوشی و در بالاترین سطح استاندارد سلامت برای این کار مهیا شود و حتما باید کار بیهوشی را یک متخصص بیهوشی برای بیمار انجام بدهد. به طور کلی در طول عمل متخصص بیهوشی مرتب وضعیت بیمار را تحت نظر قرار می‌دهد، تا عمل در یک شرایط ایمن و با موفقیت برای بیمار انجام شود. اما در روش سدیشن دوز دارو را خود دندانپزشک تعیین می‌کند و عمل را تحت آرامبخشی انجام می‌دهد.
خطرات سدیشن در دندانپزشکی چه می باشد؟
همان طور که سایر روش های انجام بیهوشی ممکن است دارای خطرات و عوارضی باشند، سدیشن در دندانپزشکی هم از این موضوع مستثنی نیست و ممکن است در بعضی موارد، شاهد عوارض جانبی این متد پزشکی باشیم. البته تا به امروز گزارشی خطرات و عوارض جدی از این متد نبوده است،
اما لازم است قبل از انجام هرگونه اقدام در راستای دندانپزشکی در خواب، حتما وضعیت سلامت بیمار چک شود و با توجه به آن تصمیم گیری شود.به عنوان مثال افرادی که دارای بیماری های زمینه ای مثل فشار خون، بیماری های قلبی، تنگی نفس، تپش قلب و … هستند برای انجام سدیشن در دندانپزشکی حتما پزشک خود را از شرایطشان مطلع نمایند.
آیا همه ی دندانپزشکان میتوانند سدیشن انجام دهند ؟
تقریبا همه ی دندانپزشکان میتوانند سدیشن مینیمال (مانند استفاده از نیتروژن اکسید و یا قرص) را انجام دهند. اکثر دندانپزشکان هم توانایی انجام سدیشن متوسط را دارند، اما تعداد کمی از دندانپزشکان دوره ی “کمیسیون اعتبارسنجی دندانپزشکی (CODA)” را گذارنده اند و میتوانند از سدیشن عمیق و بیهوشی عمومی برای انجام پروسه ی دندانپزشکی بهره ببرند.
این دندانپزشکان معمولا جراحان فک و صورت و متخصص بیهوشی دندانپزشکی هستند. برخی از دندانپزشکان از یک متخصص بیهوشی دندانپزشکی که در دادن دوز دقیق دارو به کودکان و بزرگسالان تخصص دارد، استفاده میکنند.
به خاطر داشته باشید
همانطور که گفتیم بسیاری از افراد چخه بزرگسالان و خصوصا اطفال هستند که از روند درمان دندان های خود ترس دارند و با توجه به پیشرفت هایی که در دندان پزشکی عصر حاضر انجام شده است می توان درمان آن ها را با کمک سدیشن در دندانپزشکی انجام داد.
سدیشن در دندانپزشکی نه تنها برای بزرگسالان بلکه برای اطفال و کودکان نیز می باشد که با توجه به سن آن ها درصد مواد بیهوشی مختلف است و یکی از روش های بی خطری می باشد که در طول درمان می تواند نگرانی و استرس را از آن ها دور کرده و آرامش را به کودکان و بیماران بازگرداند.
به خاطر داشته باشید با مراجعه منظم به دندانپزشکی و بررسی وضعیت بهداشت دهان و دندان خود می توانید از بروز بسیاری از مشکلات دندانی جلوگیری نمایید ، همچنین با توجه به وضعیت و احیانا ترس و اضطراب خود از دندانپزشکی و در میان گذاشتن این ترس با دندانپزشک خود میتوانید از این روش درمانی استفاده کنید تا نه تنها تجربه ای راحت تر از دندانپزشکی داشته باشید ، بلکه دیگر دردی هم در هنگام انجام عمل نخواهید داشت .
ثبت ديدگاه