نکروز دندان
نکروز دندان بدون هیچ دردی باعث مرگ عصبهای دندان میشود. دندانی که نکروز شده است به تشخیص دندانپزشک ترمیم یا کشیده میشود. معمولا زمانیکه دندان درد ما را کلافه میکند به دندانپزشک مراجعه میکنیم اما گاهی پیش می‌آید که تنها به دلیل یک پوسیدگی جزیی و بدون هیچ دردی به دندانپزشکی می‌رویم و دندانپزشک پس از معاینه در کمال ناباوری پیشنهاد عصب کشی دندان را میدهد.
اگرچه عصب کشی یا درمان ریشه چیزی غیرعادی نیست اما عصب کشی کردن دندان بدون درد کمی تعجب برانگیز است. پزشکان به این حالت نکروز دندان یا مرگ دندان می‌گویند. اگر از این عبارت چیزی نشنیده اید با ما همراه باشید تا این موضوع را با هم بررسی کنیم .
زنده نبودن دندان یعنی چه؟
بهتر است بدانید که هر دندان از سه لایه اصلی تشکیل شده است که به ترتیب از بیرون به داخل عبارتند از مینا، عاج و پالپ. پالپ حاوی رگهای خونی، عصب ها و بافت همبند می‌باشد . در صورتی که عصبهای پالپ مرده و یا در حال مرگ باشند، گفته میشود دندان غیر زنده یا نکروز است چرا که پالپ تنها بخش زنده دندان است. دندانی که نکروز شده است دیگر هیچ گردش خونی در آن برقرار نیست.
به عصب غیرزنده داخل دندان نکروزی یا پالپ نکروزی گفته میشود.در چنین شرایطی است که دندانپزشک تصمیم میگیرد که دندان نیاز به عصب کشی دارد و یا حتی کشیدن دندان برای آن لازم است ، به همین دلیل است که دندانپزشکان مرتبا تاکید میکنند با انجام مراجعات دوره ای میتوان بسیاری از این عوارض دندانی را کاهش داد .
چرا دچار نکروز دندان می‌شویم؟
همیشه مکانیسم‌های درد ممکن است طبق انتظار ما عمل نکنند. در مورد دندان‌ها، گاهی پیش می‌آید که پوسیدگی‌های وسیع آنقدر پیشرفت میکنند که فرصت این هشدار (یعنی درد) را از بدن ما می‌گیرند. علت اصلی پوسیدگی میکروب‌ها هستند و پوسیدگی دندان یک بیماری عفونی است. به علاوه بدن ما با آزادسازی بعضی از عوامل (مثل مخدرهای درون زا) میتواند مانع از احساس درد ما شود.
مجموع این عوامل میتواند حالتی را پیش بیاورد که کانال‌های ریشه دندان ما عفونی شود و حتی محتویات آنها (عروق و اعصاب و…) بدون اینکه ما متوجه آن شده باشیم از بین برود. دندانپزشکان برای این حالت اصطلاح نکروز دندان یا نکروز آسمپتوماتیک به کار می‌برند. در چنین وضعیتی در حال حاضر دو درمان فقط برای ما وجود دارد. دندان را بکشیم یا اینکه درمان‌ریشه (عصب کِشی) انجام دهیم.
عوامل مؤثر در نکروز دندان چیست ؟
به طور کلی اگر شما اجازه دهید که یک دندان بیش از حد در معرض باکتریها قرار گیرد یا در سطح آن حفره ایجاد شود، خواهد مرد. بررسی‌های دندانپزشکی نشان میدهد که شرایط بد بهداشتی دهان و دندان و عدم رعایت برخی نکات اولیه به عنوان اصلی‌ترین عوامل ایجاد دندان مرده شناخته می‌شوند و در کنار آن تروما به دندان هم نقش مهمی دارد.بنابراین از عوامل زیر به عنوان عوامل اصلی مرگ دندان یاد میشود:
1- پوسیدگی دندان
اولین و مهم ترین علت نکروز دندان را میتوان پوسیدگی دندان ها دانست . زمانی که یک دندان به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان دچار جرم میشود و بر سطح آن پلاک و تارتار تشکیل میشود، فعالیت باکتریها در این لایه خارجی نازک به مرور زمان باعث ضعیفتر شدن مینای دندان شده و باکتریها خیلی راحت می‌توانند به بخش داخلی و به قسمت پالپ دسترسی داشته باشند.
دسترسی به باکتریها در ابتدا با عکس العمل سیستم ایمنی بدن مواجه میشود، اما به مرور زمان بافتهای زنده بخش داخلی دندان دچار عفونت شده و در نتیجه دندان اصطلاحاً می‌میرد که در این حالت نکروز دندان اتفاق می افتد و دندانپزشک باید به فکر جایگزینی برای این دندان باشد .
2- تروما یا آسیب به دندان
تعریف تروما به ضربه‌های ناگهانی و محکم به دندان است که نتیجه آن شکستگی دندان‌ها یا پاره شدن رگهای خونی و از بین رفتن بافت عصبی است. این وضعیت اگر سریع درمان نشود در وهله اول باعث میشود که جریان خون به بخش داخلی و به بخش‌های عصبی دندان قطع شده و به مرور زمان بافت پالپ و مواد مغذی پیدا نمی‌کند.
ادامه داشتن این وضعیت باعث میشود که دندان در برابر باکتریها عملکرد مناسبی نداشته باشند و باکتریها خیلی راحت بخش داخلی یا همان پالپ دندان و عفونی میکنند. به همین دلیل معمولاً به ورزشکاران ورزش‌های فیزیکی پیشنهاد میشود که از گارد دندان استفاده کنند.
جالب است بدانید که تروما و آسیب به دندان نیز یکی از علل رایج نکروز دندان در میان افراد و به خصوص ورزشکاران است . به همین دلیل توصیه میکنیم برای جلوگیری از نکروز دندان و بعد از هر آسیب جدی و حتی ساده به دندان ها حتما این موضوع را به دندانپزشک خود اطلاع دهید .
 |
حتما بخوانید : نقش ژنتیک در سلامت دندان ها |
علت اصلی بروز نکروز در دندان چیست؟
مهم است به این نکته توجه داشته باشید که نکروز دندان به سرعت در بافت دندان پیشرفت می کند و میزان پوسیدگی دندانی را گسترده تر می کند و در نهایت فرد در مدت زمان درست اقدام به درمان دندان های خود نکرده و حتی باعث از بین رفتن کامل دندان ها می شود.
پوسیدگی دندان ناشی از عوامل خارجی میکروبی، باکتریایی و عفونت می باشد و در واقع این سه عامل اصلی باعث بروز پوسیدگی در هر یک از دندان می تواند شود، بدن شما در حالت عادی با ترشح برخی از مواد ضد درد در بافت دندانی می تواند مانع احساس درد حتی در صورت درگیری با پوسیدگی وسیع در قسمت دندان شود و در نهایت عوامل خارجی و مخرب بافت و کانال های دندانی را مسدود کرده و احساس درد دیگر حس نمی شود و فرد دچار نکروز دندان می شود.
تشخیص نکروز دندان توسط پزشک امکان پذیر می باشد و فرد در حالت عادی قادر به تشخیص این مشکل نیست. دنیای دندانپزشکی امروزی عامل اصلی نکروز دندان را عوامل عفونی و همچنین برخی از فعالیت نادرست در بدن می داند، که در کنار یکدیگر منجر به ایجاد چنین عارضه ای می شود. پس از ابتلا به نکروز دندان شما مطابق با دو شیوه می توانید دندان خود را نجات دهید، در واقع با مراجعه به موقع به کمک عصب کشی دندان شانس ترمیم دندان وجود دارد.
علایم دندان نکروز شده چیست ؟
حالا که باید علل و عوامل ایجاد نکروز دندان آشنا شدید لازم است در مورد علایم نکروز دندان نیز اطلاعاتی داشته باشید . اگر بخواهید بدانید که در وضعیت نکروز دندان شما چه تجربه ای را خواهید داشت باید بگوییم که ، در این حالت دو نشانه بسیار مشهود و مورد توجه است که عبارت است از :
1- درد
یک دندان مرده یا در حال مرگ می تواند به شکل گیری سطحی متغییر از درد منجر شود که از تقریبا خفیف تا بسیار شدید را در بر می گیرد. مرگ عصب یا یک عفونت به طور معمول موجب افزایش شدت درد می شود. احساس درد به واسطه یک عصب مرده شاید عجیب به نظر برسد.
اما درد در درون دندان ریشه ندارد، بلکه از پایانه های عصبی فوق العاده حساس اطراف بخش بیرونی دندان که به نام غشای پریودنتال شناخته می شود، سرچشمه می گیرد.باکتری ها و بقایای عصب مرده، یا چرک، در حفره مغز دندان درون دندان جمع شده و به غشای پریودنتال فشار وارد می کنند که می تواند موجب احساس درد شدید شود.
اگر یک عفونت وجود داشته باشد، ممکن است به آبسه و تولید علائم دیگر از جمله موارد زیر منجر شود:
- مزه بد دهان
- بوی بد دهان
- تورم
- جوش روی لثه ها
2- تغییر رنگ
- اگر دندان مرده باشد، اغلب رنگ آن تیره‌تر خواهد شد و فرد ممکن است متوجه تغییر رنگ زرد، خاکستری یا سیاه شود.
- تغییر در رنگ معمولا به واسطه مرگ سلول های قرمز خون رخ می دهد. این شرایط بسیار شبیه به اثر کبودی است.
- تغییر رنگ معمولا در صورت عدم رسیدگی به یک دندان مرده رخ می دهد و با گذشت زمان مشهودتر می شود.
راه های پيشگيری از بروز نکروز دندان
شما به کمک راهکارهای مختلف می توانید در صورت عدم ابتلا به نکروز دندان شانس بروز آن در آینده را کاهش دهید. روش های مختلفی وجود دارد، که شما به کمک آن ها می توانید از بروز نکروز دندان بدون کوچک ترین هزینه اضافه ای جلوگیری کنید.
قطعا بهداشت دهان و دندان در بروز هرگونه عارضه ای در این ناحیه همیشه از اهمیت والایی برخوردار است و شما در سایه رعایت بهداشت دهان و دندان می توانید شانس ابتلا به نکروز دندان را بسیار کاهش دهید، شما در اولین گام باید ۳ بار در روز دندان های خود را با یک مسواک استاندارد و یک خمیر دندان باکیفیت تمیز کنید، استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از تجمع هرگونه عفونت و باکتری در قسمت لثه و بافت دندانی یک شرط است.
حتما به صورت دوره ای در تایم های مشخص به کمک دهانشویه قرقره کنید، تا هرگونه عاملی که باعث پوسیدگی دندان می شود، را از بین ببرید و اما مهم ترین نکته که از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد، مراجعه به متخصص دندانپزشکی است، که تشخیص قطعی در مدت زمان مناسب توسط پزشک صورت می گیرد. پس نکات زیر را برای حفظ سلامتی دندان های خود به خاطر بسپارید :
1- بهداشت دهان و دندان را خوب رعایت کنید.
همانگونه که در بالا هم اشاره کردیم رعایت مراقبت های بهداشتی دهان و دندان به عنوان یک راه حل موثر برای جلوگیری از نکروز دندان ها است . هرچند این مراقبت ها به طور کلی میتواند بطور چشمگیری از بروز مشکلات مربوط به دهان و دندان جلوگیری نماید ، پس روزانه دو بار مسواک بزنید و حداقل روزی یک بار نخ دندان استفاده کنید.
2- هر شش ماه به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
مراقبت های پیشگیری از دندان می تواند به متوقف کردن مشکلات قبل از شروع کمک کند. دندانپزشک شما همچنین می تواند علائم اولیه پوسیدگی دندان را شناسایی کرده و آنها را معالجه کند. این مراجعات نه تنها کمک بسیار بزرگی از بروز و گسترش مشکلات مربوط به دهان و دندان میکند بلکه میتواند به شما در کنترل هزینه های درمان نیز کمک کند که قطعا توجه به این موضوع با توجه به بالا بودن هزینه های درمان دندانپزشکی بسیار مهم است .
3- یک محافظ دهان بپوشید.
یکی از علل نکروز دندان را میتوان آسیب هایی دانست که به هنگام ورزش برای دندان ها ایجاد میشود . پس بطور جدی توصیه میکنیم که اگر در ورزش های تماسی مانند هاکی یا بوکس مشارکت دارید، همیشه از محافظ دهان استفاده کنید تا دندان های خود را از آسیب در امان نگه دارید ، مطمئن باشید این آسیب ها گاها در دراز مدت و زمانی خود را نشان میدهد که دندان دچار نکروز شده است .
4- رژیم غذایی سالم را حفظ کنید.
داشتن یک رژیم غذایی درست و مفید نه تنها برای سلامت بدن مفید است بلکه برای سلامت دندان ها نیز بسیار ارزشمند است . نکته مهمی که ممکن است گاها برخی از افراد آن را جدی نگرفته و توجهی به آن نداشته باشند ، اما توصیه میکنیم که برای حفظ سلامت دندان ها و جلوگیری از نکروز دندان ها از خوردن غذا های قندی زیادی خودداری کنید، چا که این امر می تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
5- آب بنوشید.
نوشیدن آب یکی دیگر از نکات مهمی است که نه تنها برای سلامت بدن بلکه برای بهداشت و سلامت دندان ها نیز دارای اهمیت است . به خاطر داشته باشید نوشیدین آب به خصوص بعد از خوردن غذا. می تواند به پاک کردن باکتری های دندان های شما در بین مسواک زدن کمک کند . پس باز هم تاکید میکنیم ، نوشیدن آب را به هیچ عنوان فراموش نکنید.
راه درمان نکروز دندان چیست ؟
اگر شما اجازه دهید که عفونت باکتریایی در داخل دندان شما رشد کند، به مرور زمان ریشه دندان شما از بین رفته و حتی احتمال حمله باکتریها به استخوان فک هم وجود دارد. این موضوع در مراحل بعدی میتواند تبعات بسیار خطرناکی داشته باشد و بیشتر استخوان فک شما را عفونی کند. بنابراین عکس العمل دندانپزشکان نسبت به درمان این روش متفاوت است و دو پیشنهاد کلی برای درمان مرگ دندان وجود دارد:
1- کشیدن دندان
هیچ کسی نمی‌خواهد که دندانهای خود را از دست دهد. اما ممکن است تنها گزینه درمانی شما برای جلوگیری از پیشرفته مرگ دندان، کشیدن دندان‌ها باشد. کشیدن دندان یک راهکار بسیار ساده و ارزان قیمت است که درد چندانی ندارد. این روش باعث میشود که جای دندان کشیده شده باقی بماند و تأثیر نامناسبی بر روی ظاهر فرد می‌گذارد. بنابراین معمولاً متخصصین پزشکی و متخصصین از کاشت ایمپلنت‌ها به عنوان جایگزین دندان استفاده میکنند. اگرچه امکان استفاده از بریج دندانی هم وجود دارد، اما از کاشت ایمپلنت به عنوان بهترین راهکار جایگزین استفاده میشود.
 |
حتما بخوانید : تفاوت روکش زیرکونیا و PFM در چیست ؟ |
2- عصب کشی دندان (درمان ریشه)
عصب کشی دندان به عنوان یک روش سخت‌تر و گران‌تر نسبت به کشیدن دندان شناخته میشود. البته خالی کردن ریشه دندان انواع مختلفی دارند و معمولاً در جریان آن بافت مرده یا همان پالپ را به طور کامل خارج میکنند در نهایت با استفاده از مواد دندانپزشکی مخصوص جایگزین میکند. این نحوه اگرچه درد چندانی ندارد، اما در هر صورت هزینه بالاتری باید متحمل شوید و دردسر بیشتری برای دندانپزشکی دارد. البته از آنجایی که دندان طبیعی شما حفظ میشود این روش طرفدار زیادی دارد.
به خاطر داشته باشید
مهمترین و راحت‌ترین راهکار، جلوگیری از مرگ دندان است. اولین کاری که شما باید انجام دهید این است که اصول اولیه بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و در طول روز راه کارهای مختلفی برای جلوگیری از تشکیل پلاک در سطح دندان‌ها به کار ببرید. مطمئن باشید که ارزش حفظ یک دندان بسیار بالاتر از هزینه‌های شما برای جایگزین کردن دندان‌هاست. اگر شما اجازه دهید که دندان‌هایتان به مرور زمان تشکیل پلاک دهند، به ناچار شروع به مردن میکنند و شما با یک دندان زشت و احتمالاً دارای حفره مواجه هستید. پس اولین راهکار این است که در طول روز حداقل دو بار از مسواک استفاده کنید و حداقل یک بار نخ دندان به کار ببرید.
اما به طور تخصصی برای جلوگیری از مرگ دندان ناشی از ضربات ورزشی و سخت توصیه ما این است که حتماً از گارد دندان و دهان در حین فعالیت‌های خود استفاده کنید. طبیعتاً جلوگیری از هرگونه آسیب به دندان ممکن است غیر ممکن باشد، اما اقدامات احتیاطی این اعتماد را در شما به وجود می‌آورد که دندان خود را برای مدت زمان بیشتری حفظ خواهید کرد و هزینه زیادی بابت جایگزینی و کاشت ایمپلنت نمی‌پردازید.
ثبت ديدگاه