مسواک ارتودنسی چه کاربردی و ویژگی هایی دارد ؟

مسواک ارتودنسی

مسواک ارتودنسی وسیله‌ای آشنا برای همه افرادی است که به منظور مرتب کردن دندان‌ها و رفع ناهنجاری‌های فک و دندان تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته‌اند. طولانی بودن دوره درمان ارتودنسی و مدت زمان قرارگیری بریس‌ها روی دندان باعث می‌شود که تمیز کردن دندان‌ها در این دوره اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. زیرا گیرافتادن ذرات کوچک مواد غذایی بین بریس‌ها و سیم‌ها شرایط را برای تجمع جرم و پلاک و در نتیجه پوسیدگی دندان‌ها، مشکلات لثه و بوی بد دهان فراهم می‌کند.

این موضوع در مورد ارتودنسی ثابت اهمیت بیشتری دارد. استفاده از مسواک ارتودنسی ثابت این امکان را به فرد می‌دهد که به راحتی اطراف براکت‌ها، زیر سیم‌ها و بین دندان‌های خود را تمیز کند. دستگاه ارتودنسی هم نظافت صحیح و کامل دندان‎ها را دشوار می‌کند، هم زیر سیم‌ها و براکت‌های آن محل مناسبی برای تجمع باکتری محسوب می‌شود. این اتفاق در شرایط وخیم‌تر می‌تواند به ایجاد التهاب در لثه و بافت دهان و حتی عفونت دهانی هم منتهی شود.

مسواک ارتودنسی چیست ؟

همانگونه که در ابتدای این بحث گفتیم مسواک ارتودنسی ،  مسواکی است که برای تمیز کردن فاصله بین دندان‌ها و بین براکت‌ها کاربرد دارد. بریس‌ها هرچند دندان‌ها را به جای صحیح خود هدایت می‌کنند، اما آنها را به شدت در معرض پوسیدگی و تغییر رنگ قرار می‌دهند.

دستگاه ارتودنسی هم نظافت صحیح و کامل دندان‎ها را دشوار می‌کند، هم زیر سیم‌ها و براکت‌های آن محل مناسبی برای تجمع باکتری محسوب می‌شود. این اتفاق در شرایط وخیم‌تر می‌تواند به ایجاد التهاب در لثه و بافت دهان و حتی عفونت دهانی هم منتهی شود.

به همین دلیل افرادی که ارتودنسی دندان دارند، باید نحوه مسواک زدن ارتودنسی را جدی بگیرند و ترجیحا برای اینکار از ابزار مناسب آن استفاده کنند. توجه داشته باشید که منظور از مسواک ارتودنسی در طول درمان، موارد زیر است:

• تمیز کردن فاصله بین دندان‌ها (هم فاصله طبیعی، هم فاصله‌های بیشتر در افرادی که فواصل بین دندانی دارند)
• تمیز کردن بخش‌هایی از دندان‌ها که سیم روی آنها قرار دارد
• تمیز کردن سیم‌ها و براکت‌های دستگاه ارتودنسی
• تمیز کردن لثه‌ها و ماساژ آنها برای کاهش التهاب
• و همچنین تمیز کردن پیچ‌های ایمپلنت و پروتز

البته افراد عادی هم می‌توانند از مسواک ارتودنسی برای ماساژ لثه و تمیز کردن حداکثری دندان‌های خود استفاده کنند.

انواع مسواک ارتودنسی

انواع مسواک ارتودنسی با توجه به کاربرد و اندازه فاصله بین دندانی متفاوت است که عبارتند از:

• مسواک ارتودنسی منحنی : این ابزار برای تمیز کردن قسمت هایی که دسترسی به آنها سخت است؛ مانند فاصله بین دندان های انتهایی گزینه مناسبی است.
• مسواک بین دندانی گرد : این نوع هم علاوه بر اینکه برای تمیز کردن شکاف های دندانی با دسترسی دشوار مناسب است بلکه برای تمیز کردن سیم ها و براکت های ارتودنسی هم مناسب است.
• مسواک ارتودنسی برسی : عملکرد این نوع مسواک ها مثل نخ دندان است و برای تمیز کردن فاصله بین دندانی و دستگاه ارتودنسی استفاده می شود.

شایان ذکر است که مسواک مناسب شما را تنها باید متخصص با توجه به شکل دندان ها و فک شما و همچنین نوع درمان تجویز کند. پس حتما در مورد انتخاب یک نوع مناسب از مسواک‌ ارتودنسی با دندانپزشک خود مشورت داشته باشید .

حتما بخوانید : جرمگیری لثه چگونه انجام میشود ؟

دلایل استفاده از مسواک ارتودنسی

هر چند در بالا کمی به اختصار در مورد دلایل استفاده از مسواک ارتودنسی توضیح دادیم اما لازم است تاکید کنیم که تفاوت نمی‌‌کند که شما از چه ارتودنسی برای درمان دندان‌هایتان استفاده کرده‌اید. ممکن است بعضی افراد از بریس‌های پلاستیکی برای این کار استفاده کنند یا بعضی دیگر ترجیح دهند از راکت و سیم کشی جهت درمان بهره‌ مند شوند. در هر صورت تکه‌های غذا در بین آن گیر خواهد کرد. این موضوع باعث می‌شود مکان مناسبی برای رشد باکتری‌ها ایجاد گردد که این باکتری‌ها موجب پوسیده شدن دندان می‌گردند.

پس بهتر است زمانی که بریس روی دندان قرار دارد برای تمیز کردن دندان از مسواک ارتودنسی استفاده کنید تا دندان‌ها با دقت بیشتری تمیز شوند‌. و از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان یا عفونت لثه جلوگیری گردد. البته در بعضی از موارد تنها استفاده از مسواک ارتودنسی کافی نمی‌باشد و معمولا دندانپزشک شما روش‌های دیگری را نیز برای تمیز کردن دندان‌ها توصیه می‌کند. مثلا استفاده از محلول‌های شستشوی دهان یکی از بهترین روش‌ها برای ضدعفونی کردن می‌باشد. اگر بریس استفاده شده متحرک باشد در این زمان شما می توانید دندان‌ها را به صورت جداگانه تمیز کنید اما از تمیز کردن بریس‌ها غافل نشوید.

فرق مسواک ارتودنسی با مسواک معمولی در چیست؟

حال که به معرفی انواع مختلف مسواک‌ ارتودنسی پرداختیم، راحت‌تر می‌توانیم به توضیح در مورد فرق مسواک ارتودنسی و مسواک معمولی بپردازیم:

• مسواک‌های معمولی برای پاکسازی دندان‌های یک فرد سالم کفایت می‌کند. هر چند که همه افراد در صورت علاقه، می‌توانند از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی استفاده کنند؛ اما هیچ الزامی برای انجام این کار وجود ندارد.
• در مقابل، مسواک‌های مخصوص ارتودنسی منحصرا برای افرادی که از روش درمانی ارتودنسی برای دندان‌های خود استفاده می‌کنند طراحی شده است.
• مسواک‌های ارتودنسی سری مخصوصی دارند و قسمت میانی آن‌ها فرو رفته است. این موضوع باعث تمیزتر شدن براکت‌ها می‌شود.
• با توجه به اینکه دندان‌ها و لثه‌های ارتودنسی شده نسبت به دندان‌های سالم و معمولی حساس‌تر هستند، مسواک‌های ارتودنسی پرزهای نرمتری دارند.
• در نهایت، مسواک‌های مخصوص ارتودنسی با توجه به کاربرد بالا و طراحی خاصشان، قیمت بالاتری نسبت به مسواک‌های معمولی موجود در بازار دارند.
• در مقابل، مسواک‌های معمولی عموما برای پاکسازی دندان‌های طبیعی طراحی شده‌اند و ممکن است برای پاک کردن دندان‌های ارتودنسی، کارایی کمتری داشته باشند.
• همچنین، برخی از مسواک‌های معمولی ممکن است شامل سختی بیش از حد باشند که می‌تواند به دندان‌ها و ارتودنسی صدمه برساند و این امر به این معناست که احتمال بروز مشکلاتی مانند مشکلات لثه در شما بیشتر خواهد شد.

مسواک‌های معمولی علاوه بر پاکسازی دندان‌های یک فرد سالم، برای افرادی که ارتودنسی متحرک دارند هم قابل استفاده است اما اگر در حال درمان وضعیت دندانی به روش ارتودنسی هستید توصیه میکنیم که از مسواک‌ ارتودنسی استفاده نمایید .

روش صحیح مسواک زدن حین ارتودنسی دندان

از مسواکی با پرزهای نرم استفاده کنید و تنها مقدار کمی خمیردندان روی آن بمالید. هنگامی که دندان‌های خود را مسواک می‌کنید، با حرکات دایره‌وار و کوچک روی دندان‌ها حرکت کنید تا مسواک بتواند تمام ذرات غذا را که ممکن است زیر خط لثه شما گیر کرده باشد، خارج کند. مسواک را با زاویه‌ای مناسب نگاه داشته و به آرامی و دقیق مسواک بزنید، تا تمام نواحی بین دندان‌ها، بریس‌ها و سطح هر دندان پوشش داده شود. مسواک زدن کامل دندان‌ها چندین دقیقه طول می‌کشد.

دندان‌های ردیف پایین را به سمت بالا و دندان‌های ردیف بالا را به سمت پایین مسواک کنید، البته فراموش نکنید که سطح داخلی، خارجی و جویدنی دندان‌های جلویی و عقبی خود را نیز مسواک بزنید. پیش از آبکشی زبان و سقف دهان خود را نیز مسواک کنید. می‌توان از تجهیزات اضافی، همچون مسواک بین دندانی  استفاده کرد تا باقیمانده غذا و جرم‌ها را از بین ببرد.  این تجهیزات و سایر تجهیزات مشابه را می‌توان در داروخانه محلی خود نیز بیابید.

بویژه در دوره درمان ارتودنسی باید دندان‌های خود را روزی چهار بار مسواک بزنید تا از جمع شدن ذرات غذا در دندان‌ها و بریس‌ها جلوگیری نمایید. این چهار نوبت عبارتند از:

• در صبح بعد از صبحانه
• بعد از ناهار یا بلافاصله پس از مدرسه
• پس از شام
• هنگام خواب

این نکات را حین استفاده از مسواک ارتودنسی به خاطر داشته باشید

استفاده از مسواک‌ ارتودنسی بسیار آسان است و فقط باید حین استفاده از آن ها کمی احتیاط کرد. برای اینکه بین دندان ها و دستگاه های ارتودنسی خود را با این مسواک تمیز کنید می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

• قبل از هرچیزی یک مسواک ارتودنسی متناسب با وضعیت دندان ها و دستگاه های ارتودنسی خود بخرید
• بهتر است قبل از اینکه به روش عادی مسواک بزنید، لابلای دندانی های خود را با مسواک بین دندانی تمیز کنید
• فرچه مسواک را به آرامی به فضای بین دندانی خود وارد کنید
• برای وارد کردن فرچه به هیچ عنوان زور و فشار بیش از حد استفاده نکنید
• مسواک را به آرامی در جهت عقب و جلو به حرکت در بیاورد و اینکار را برای تمام فضاهای بینی دندانی انجام دهید.
• تلاش کنید که قبل از هر بار مسواک زدن، از فرچه بین دندانی استفاده کنید اما در هر صورت می توانید دست کم 1 بار در شبانه روز از مزیت مسواک اینترادنتال برای تمیز کردن بین دندان ها و دستگاه های ارتودنسی خود استفاده کنید.

نکات طلایی

این نکات طلایی را به منظور حفظ سلامتی دندان های خود به خصوص حین درمان ارتودنسی دندان با دقت رعایت کنید :

• پس از هر وعده غذایی حتی پس از خوردن تنقلات باید دندان های خود را به خوبی مسواک بزنید.
• در روز های ابتدایی مسواک زدن با این شرایط دندان ها و حضور براکت ها کمی دشوار است که پس از تمرین های بسیار به راحتی می توانید دندان های خود را تمیز کنید.
• مدت زمان مسواک زدن باید حدود دو دقیقه به طول انجامد.
• توجه داشته باشید که هنگام مسواک زدن به میزان لازم به مسواک فشار وارد کنید.
• در این دوران حتما از خمیردندان هایی که حاوی فلوراید هستند استفاده کنید.
• دو الی سه وعده در روز باید دندان های خود را مسواک بزنید.
• به نواحی تماس براکت ها با دندان ها بیشتر توجه کنید تا پس از مسواک زدن تکه هایی از خوراکی ها در بین آن ها قرار نگرفته باشد.

حتما بخوانید : علت و چگونگی درمان آبسه دندان

حذف بوی بد دهان با استفاده از مسواک ارتودنسی

همان طور که می­دانید جرم دندان و ذرات غذای به جا مانده لا­به­لای دندان­ها، دلیل اصلی بوی بد دهان هستند. گاهی ذرات غذا، در نواحی غیرقابل دسترسی و فاصله­ های بسیار باریک بین دندان­ها و لثه به دام افتاده­اند و با مسواک معمولی، قابل تمیز شدن نیستند. استفاده از مسواک بین دندانی، راهی مؤثر برای نظافت کامل دندان­هاست.

با بهره­مندی از اندازه  کوچک و پرز­های ظریف مسواک مخصوص ارتودنسی، می­توانید فواصل بین دندان­ها را به خوبی نظافت کنید. حتی در شرایط عادی (بدون بریس ارتودنسی) نیز، بهتر است بین دندان­ها و لثه را با مسواک‌ ارتودنسی به طور کامل تمیز کنید تا از ایجاد بوی بد دهان پیشگیری نمایید. همچنین نوشیدن آب به مقدار کافی، به ترشح کافی بزاق کمک کرده و از رشد باکتری­های عامل پوسیدگی و بوی بد دهان جلوگیری می­کند.

نحوه صحیح مراقبت از مسواک ارتودنسی چگونه است ؟

هنگامی که روی دندان‌هایتان بریس کار شده باشد، اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان برایتان دوچندان خواهد شد. زیرا پلاک های دندانی به راحتی اطراف براکت‌ها، باندها و سیم‌ها، ساخته می‌شود. چیزی که به آن نیاز دارید یک مسواک خوب است، تا بتوانید به راحتی از آن استفاده کنید. هیچکسی در صورتی که مسواک، سنگین و اعصاب خوردکن باشد، از آن مسواک استفاده نخواهد کرد.

یک مسواک ساده و نرم هم می‌تواند کارتان را راه می‌اندازد، ولی بهتر است، از مسواک‌ ارتودنسی استفاده کنید. مسواک‌ ارتودنسی در ظاهر به شکل عدد 7 هستند. پرزهای میانی این مسواک ها کوتاه‌تر از پرزهای دو طرف است.

ابزارهای مفید دیگری که برای جدا کردن تکه‌های بزرگ غذا از بریس دندان، می توانند به شما کمک کنند مسواک‌های کوچک بین دندانی (که به آنها “پراکسی براش” یا “مسواک بین دندانی” گفته می‌شود) و ماساژورهای لثه هستند. شما می‌توانید پیش از مسواک زدن از آن ها استفاده کنید.

آیا استفاده از نخ دندان در دوره ارتودنسی ضروری است؟

انجمن ارتودنسی آمریکا توصیه می­کند افرادی که در حال گذراندن دوره ارتودنسی هستند، بهتر است از نخ دندان دسته­دار نیز استفاده کنند. استفاده از نخ دندان دسته­دار، استفاده از آن آسان­تر می­کند و کمک می­کند تا ذرات غذای باقی مانده لا­به­لای دندان­ها، به طور کامل خارج شوند. سعی کنید پس از مسواک زدن، با استفاده از نخ دندان، فضای بین دندان­ها،لثه­ها و زیر سیم­ها را تمیز کنید.

اگر به هر دلیل پس از وعده­های غذایی، قادر به مسواک زدن نیستید، بهتر است حداقل دهان خود را به خوبی آبکشی نمایید. بر اساس توصیه انجمن ارتودنسی آمریکا، آبکشی دهان می­تواند از میزان اسیدیته محیط داخلی دهان کم کرده و ریسک پوسیدگی دهان را کاهش دهد.