نوشابه و سلامت دندان ها

نوشابه علاوه بر خرابی دندان موجب تغییر رنگ و زردی آن می‌شود به گونه‌ای که با درمان‌های رایج قابل بازگشت نخواهد بود. همچنین نوشابه و نوشیدن آن باعث می‌شود که اسیدهای شکسته شده درون ترکیبات آن به سطح دندان بچسبند و باعث خوردگی و آسیب به دندان‌ها شوند. علاوه بر این، قند موجود در نوشابه می‌تواند باعث رشد باکتری‌های دهان و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و تسکین ناخوشایندی‌های دهانی شود. به همین دلیل، حتماً در مصرف نوشابه دقت کافی داشته و اگر تمایل به نوشیدن دارید، حتماً پس از مصرف دهان و دندان خود را بشویید.

آیا نوشابه باعث پوسیدگی دندان می‌شود؟

مصرف بیش از حد نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین‌کننده می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. اسیدهای موجود در نوشابه به سطح دندان‌ها چسبیده و لایه‌ای از آن را تخریب می‌کنند. همچنین، شیرینی‌های موجود در نوشابه می‌توانند باعث رشد باکتری‌ها در دهان شوند که باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان خواهند شد. بنابراین، مصرف نوشابه به صورت معتادل و همراه با بهداشت دهانی مناسب توصیه می‌شود و بهتر است از نوشابه‌های بدون قند با کالری صفر استفاده کنید.

آیا نوشیدنی های گاز دار می توانند باعث پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها شوند؟

دندان های شما نسبت به قند های موجود در نوشیدنی ها و مواد غذایی، آسیب پذیر هستند. زمانی که نوشابه های گاز دار می نوشید، این مایع حاوی قند تمام سطوح دندان هایتان را می پوشاند. حتی پس از این که نوشابه را قورت داده اید، پس مانده قندی بر روی دندان ها باقی می ماند. باکتری موجود در دهان، وجود قند در دهان را حس می کند و به تدریج از آن تغذیه می کند.

استفاده باکتری ها از مواد قندی باعث به وجود آمدن اسید هایی می شود که برای دندان ها مضر هستند. به مرور زمان، اسید ها مینای دندان ها را از بین می برند. مینا، خارجی ترین لایه دندان است و دندان را می پوشاند. این فرسایش، مینای دندان را نازک و نازک تر می کند و لایه خارجی دندان ضعیف می شود. ضعیف شدن مینای دندان می تواند سبب ایجاد پوسیدگی و سوراخ شدن دندان شود. در موارد شدید، قسمت هایی از مینا به طور کلی از بین می رود و بخشی از عاج دندان نمایان می شود. عاج (dentin)، بخش حساس و میانی دندان است که پالپ را می پوشاند.

به علاوه، ممکن است در نوشابه علاوه بر شکر، شیرین کننده های مصنوعی وجود داشته باشد که دقیقا همان آسیب را به دندان ها وارد می کنند. این شیرین کننده ها در برچسب محتوای ماده غذایی، جزو شکر یا قند دسته بندی نمی شوند و به همین دلیل می توانند گمراه کننده باشند. از جمله شیرین کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • شربت ذرت با فروکتوز زیاد
  • ملاس یا شیره
  • دکسترین
  • عسل
  • شربت مالت
  • عصاره غلیظ نیشکر

تأثیرات اصلی نوشابه روی دندان ها

بیایید کمی بیشتر در مورد اینکه این نوشیدنی گازدا تا چه اندازه میتواند برای سلامتی دندان های شما مضر باشد صحبت کنیم ، بهتر است در مورد این موضوع اطلاعات بیشتری داشته باشید که نوشابه ها دو تأثیر اصلی روی دندان ها دارند، که عبارتند از:

1- خوردگی یا ساییدگی دندان ها

خوردگی دندان ها زمانی آغاز می شود که اسید موجود در نوشیدنی های فاقد الکل با مینای دندان ها برخورد می کند، که بیرونی ترین لایه محافظ دندان های ما است. تأثیر آنها کاهش سختی سطح مینای دندان ها است. گرچه نوشیدنی های ورزشی و آبمیوه ها نیز می توانند به مینای دندان ها آسیب برسانند، اما همانجا متوقف می شوند.

2- پوسیدگی دندان ها

از سوی دیگر، نوشیدنی های فاقد الکل می توانند لایه بعدی، عاج دندان، و حتی پر شدگی های دندان ها را تحت تأثیر قرار دهند. این آسیب به مینای دندان ها می تواند پوسیدگی را مهمان دندان های شما کند. پوسیدگی یا کرم خوردگی به مرور زمان در افرادی گسترش پیدا می کند که به طور منظم نوشیدنی های حاوی شکر می نوشند. بهداشت دهانی ضعیف را نیز به آن بیفزایید، و آسیب زیادی می تواند به دندان ها وارد شود.

همه چیز در رابطه با تاثیر سیگار بر لمینت دندان حتما بخوانید : تاثیر سیگار بر لمینت دندان که باید بدانید

روند پوسیدگی دندان

پوسیدگی ۴ دندان جلوی بالای دهان (۲ دندان پیش و ۲ دندان نیش) از عوارض مصرف افراطی نوشابه‌های گازدار است،۲ دندان جلویی کسانی که از ترشیجات و مرکبات به وفور استفاده می‌کنند، بر اثر سایش باز می‌شود.نوشابه‌های گازدار حاوی اسید کربنیک در حال آزاد شدن هستند. این ترکیب شیمیایی به مثابه آب اکسیژنه (ماده سفیدکننده) عمل می‌کند که به حذف نسوج مینای دندان در ۴ طرف دندانی منجر می‌شود.

در کسانی که مصرف‌کنندگان افراطی نوشابه‌های گازدار هستند، سطح داخلی ۴ دندان جلویی (پیش و نیش) به علت تماس مستقیم با ترکیبات این نوشیدنی به پوسیدگی دچار می‌شود. حال آن که بخش خارجی (بیرونی) این دندان‌ها به علت تماس با سطح داخلی لب کمتر در معرض واکنش‌های شیمیایی نوشابه‌های گازدار قرار می‌گیرند.

سطح داخلی و خارجی دندان‌های پیش و نیش فک تحتانی هم به علت محافظت از طریق زبان و سطح داخلی لب کمتر در معرض پوسیدگی هستند. دندان‌های پوسیده بر اثر مواد اسیدی نظیر نوشابه‌های گازدار و ترشیجات با نفس کشیدن درد احساس می‌شود، در این قبیل از دندان‌ها مواد غذایی اسیدی با ایجاد خلل نقش حفاظتی و پوششی مینای دندان را کاهش می‌دهد که بهتر است از خمیردندان‌های ویژه حاوی مقادیر فراوان پتاسیم، سدیم و کلسیم استفاده ‌شود تا برای مدتی نقش حفاظتی برای این خلل را ایفا کند.

مواد مضر نوشابه

حالا که تا حدودی در مورد این موضوع که این نوشیدنی گازدار تا چه اندازه میتواند برای سلامتی و بهداشت دهان و دندان شما مضر باشد اطلاعات پیدا کرده اید ، بهتر است در این مورد نیز بدانید که چرا این نوشیدنی میتواند برای نه تنها سلامتی دندان ها بلکه برای سلامتی بدن شما نیز مضر باشد . شاید این مضر بودن نوشابه را بتوان در مواد مضر تشکیل دهنده آن جست و جو کرد که عبارتند از :

1- شکر

باکتری هایی که داخل دهان زندگی می کنند از شکر تغذیه می کنند و در نتیجه اسید تولید می کنند. اسید موجود در نوشیدنی های فاقد الکل مانند نوشابه به مینای دندان های اطراف اجتماع باکتریایی آسیب می رساند و اجازه می دهد باکتری ها به داخل منطقه خورده شده نفوذ پیدا کند، و در نهایت منجر به پوسیدگی و کرم خوردگی احتمالی دندان ها شود. تنها حدود ۲۰ ثانیه طول می کشد تا باکتری اسید تولید کند اما تأثیر آن می تواند حدود ۳۰ دقیقه ادامه داشته باشد.

اثرات مخرب نوشابه بر سلامتی دندان ها

2- اسید

نوشیدنی های فاقد الکل مانند نوشابه یا حتی نوشابه های رژیمی حاوی اسید فسفریک هستند، اسیدی که در پاک کننده های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. خوردگی ناشی از اسید فسفریک روی کل دندان تأثیر می گذارد، بر خلاف خوردگی منطقه ای که منجر به حفره دندان می شود. علائم و نشانه های خوردگی دندان ها عبارتند از حساسیت به دما، درد، و شفافیت، ترک خوردن، و تیره شدن رنگ دندان ها. رنگی که برای بوجود آوردن نوشابه های تیره تر استفاده می شود مواد شیمیایی دارد که می توانند به مینای دندان ها بچسبند و قدرت پوشش دهندگی آن را کاهش دهند. علاوه بر این، رنگ حاوی گلوکز افزوده است، که معروف است به پچوسیدگی دندان ربط دارد.

 

3- کافئین

کافئین تأثیرات متفاوتی روی هر فرد دارد، اما در اکثر افرادی که برای بالا بردن انرژی خود نوشیدنی های رژیمی می نوشند، کافئین آن می تواند آسیب رسان باشد، به عنوان مثال ۱۲ اونس از آن می تواند حاوی ۴۷ میلی گرم کافئین باشد- مقدار متوسط برای اکثر افراد. اما اگر شما هر روز بیشتر از یک مرتبه از این نوع نوشیدنی ها می نوشید، یا اینکه به کافئین موجود در آن حساس هستید، ممکن است علائمی مانند لرز، سرگیجه، سردرد، اضطراب، ضربان قلب غیر عادی و بیخوابی را تجربه کنید. علاوه بر این، کافئین می تواند در داروها و مکمل ها نیز اختلال ایجاد کند، از جمله سیپروفلوکساسین، نورفلوکساسین، تئوفیلین، و اکیناسه (سر خارگل).

آیا نوشابه رژیمی ‌برای سلامت دندان مناسب است؟

نوشابه رژیمی ‌از نظر کم کالری بودن می‌تواند گزینه‌ی بهتری نسبت به نوشابه‌های معمولی باشد، اما با این حال، باید توجه داشت که نوشیدن هرگونه نوشابه شیرین، حتی نوشابه رژیمی، می‌تواند برای سلامت دندان ضرر داشته باشد. مصرف بیش از حد نوشابه شیرین منجر به افزایش تولید اسید در دهان شده که به طور مستقیم تاثیر منفی بر روی لایه‌ی مینای دندان دارد و باعث آسیب و خراشیدگی آن می‌شود. همچنین، نوشابه‌های شیرین شامل قند و اسیدهای شیمیایی هستند که باعث تحریک و تشدید علائم بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان می‌شوند.

بنابراین، برای حفظ سلامت دندان، بهتر است مصرف نوشابه شیرین را به حداقل کاهش داده و در صورت امکان جایگزین‌های سالم‌تری مثل آب، شیر، چای یا نوشیدنی‌هایی با قند کمتر استفاده کنید. همچنین، بعد از نوشیدن هرگونه نوشابه، بهتر است دهان خود را با آب شسته تا اسیدهای مضر در دهان را پاک کنید.

بایدها و نبایدهای از لمینت دندان کودکان که لازم است از آن اطلاع داشته باشید حتما بخوانید : لمینت برای کودکان از چه سنی امکان پذیر است ؟

جلوگیری از پوسیدگی دندان بر اثر نوشیدن نوشابه

مصرف نوشابه‌های گازدار و شیرین می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. به همین دلیل همواره دندانپزشکان توصیه میکنند تا مصرف نوشابه را حتی الامکان قطع و یا آن را کم کنید ، در صورتی که امکان این کار را ندارید ، برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بر اثر نوشابه ، بهتر است موارد زیر را درنظر داشته باشید :

1- محدود کردن مصرف نوشابه

محدود کردن مصرف نوشابه یکی از راه‌های مهم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان است. توصیه می‌شود که مصرف نوشابه‌های شیرین و گازدار را به حداقل رسانده و به جای آنها از آب معمولی، آب هویج، آب لیموی تازه، آب پرتقال، چای سبز، آبمیوه‌های طبیعی و بدون قند و یا دیگر نوشیدنی‌های سالم استفاده کنید.

همچنین، در صورت میل به نوشیدن نوشابه، می‌توانید حجم مصرف خود را محدود کنید. به عنوان مثال، به جای نوشیدن یک بطری کامل نوشابه، فقط یک لیوان از آن بنوشید. با این کار، می‌توانید مصرف نوشابه را کاهش داده و از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.

2- شستشوی دهان و دندان پس از مصرف نوشابه

مصرف نوشابه می‌تواند باعث تولید اسید در دهان شود که به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب می‌رساند. به همین دلیل، شستشوی دهان و دندان پس از مصرف نوشابه بسیار مهم است. برای شستشوی دهان و دندان پس از مصرف نوشابه، می‌توانید از یک مسواک نرم و خمیردندان استفاده کنید.

شما باید حداقل دو بار در روز، به مدت دو دقیقه دندان‌ها و فضای میان دندان‌های خود را با مسواک و خمیردندان تمیز کنید. همچنین می‌توانید از آب دهان استفاده کنید تا سطح دهان خود را از باقیمانده‌ی قند و اسید نوشابه پاک کنید. به هر حال، بهتر است پس از مصرف نوشابه، غذا و نوشیدنی دیگری مثل آب یا شیر بنوشید تا اسید دهان شما را خنثی کند. استفاده از دهان شویه یکی دیگر از راهکارهای شستشوی دهان است.

3- نوشیدن آب

نوشیدن آب به جای نوشابه بسیار مفید است و می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند. همانطور که گفته شد، نوشابه‌ها دارای شکر و اسیدهایی هستند که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند. همچنین، نوشابه‌ها به عنوان منبع آب برای بدن مفید نیستند، زیرا اغلب باعث دفع آب از بدن شده و در نتیجه، ممکن است باعث خشکی دهان و ایجاد مشکلات دهانی شود.

از طرفی، نوشیدن آب به عنوان یک منبع آب مفید است و می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. آب شامل هیدروژن و اکسیژن است و هیچ شکر یا اسیدی ندارد که به دندان‌ها آسیب برساند. همچنین، نوشیدن آب به عنوان یک روش شستشوی دهان و دندان پس از غذا خوردن نیز مفید است، که باعث حذف ذرات بقایای غذا و جلوگیری از تشکیل لکه بر روی دندان می‌شود. بنابراین، به جای نوشیدن نوشابه، نوشیدن آب به عنوان منبع آب برای بدن و روش شستشوی دهان و دندان پس از غذا خوردن، بسیار مفید است و می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند.

4- استفاده از فلوراید

مصرف محصولات حاوی فلوراید مثل خمیر دندان و آب دهان، می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کند. نوشابه دارای شکر و اسیدهایی است که می‌توانند لایه‌ی حفاظتی مینای دندان را آسیب برسانند و باعث پوسیدگی دندان شوند. بهترین روش برای حفظ سلامت دندان و جلوگیری از پوسیدگی آن‌ها، کاهش مصرف نوشابه و مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید پس از نوشیدن نوشابه است.

5- استفاده از لیموی تازه به جای نوشابه

استفاده از لیموی تازه به جای نوشابه می‌تواند گزینه‌ی سالم و مفیدی برای شما باشد. در مقایسه با نوشابه‌هایی که شامل شکر، آرام‌بخش‌ها و دیگر مواد مصنوعی هستند، لیموی تازه واقعاً سالم است و دارای خواص زیادی نیز می‌باشد. لیموی تازه حاوی ویتامین c، فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی مهم دیگری است. این مواد مغذی علاوه بر اینکه به سلامت کلی شما کمک می‌کنند، می‌توانند پوست شما را نیز جوان نگه داشته و به دفع سموم از بدن کمک کنند.

بهترین روش برای استفاده از لیمو تازه، خوردن آن به‌صورت مستقیم یا تهیه‌ی آب لیموی تازه است. می‌توانید به آب لیموی تازه، یک قاشق عسل اضافه کرده و میل کنید. همچنین می‌توانید لیمو تازه را به سبد میوه خود اضافه کرده و در طول روز به صورت منظم آن را میل کنید.

6- رعایت بهداشت دهان و دندان

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان به وسیله اسیدهای مضر داخل نوشابه، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. بهتر است حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه، با یک خمیر دندان مناسب دندان‌های خود را مسواک بزنید. همچنین پس از نوشیدن نوشابه، آب نوشیده یا مجدداً دندان‌هایتان را مسواک بزنید.

به خاطر داشته باشید

همانطور که در بالا به طور کامل توضیح دادیم ، برای حفظ سلامتی دندان های خود ، نوشیدن نوشابه را متوقف نمایید. اما بسیاری از ما تنها نمی توانند این عادت را کنار بگذارند. با این حال، کارهایی هستند که می توانید با انجام آنها خطر آسیب به دندان ها را کاهش دهید.

  • به اندازه بنوشید. در روز بیشتر از یک مرتبه نوشابه نخورید. تنها یک مرتبه کافی است تا آسیب کافی وارد شود.
  • به سرعت بنوشید. هر چه نوشیدن آن مدت زمان بیشتری طول بکشد، مدت زمان بیشتری طول می کشد تا آسیب بیشتری به دندان های شما وارد کنند. هر چه سریع تر بنوشید، مدت زمان کمتری طول می کشد تا شکر و اسید به دندان ها آسیب برسانند.
  • نی استفاده کنید. این به شما کمک می کند اسید و شکری که به دندان ها آسیب می رسانند را از دندان های خود دور نگه دارید.
  • پس از نوشیدن دهان خود را با آب بشویید. شستشوی دهان با آب پس از نوشیدن نوشابه به شما کمک خواهد کرد شکرها و اسیدهای باقی مانده را بشویید و مانع حمله آنها به دندان ها می شوند.
  • قبل از مسواک زدن صبر کنید. علیرغم آنچه ممکن است شما فکر کنید، مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن نوشابه ایده خوبی نیست. زیرا نوشابه باعث آسیب پذیر شدن دندان ها می شود و با مسواک زدن آسیبی که به آنها وارد می شود بیشتر خواهد بود.
  • قبل از رفتن به رختخواب از نوشابه بپرهیزید. نه تنها شکر می تواند شما را بیدار نگه دارد، بلکه شکر و اسید می توانند تمام طول شب دندان های شما را مورد حمله قرار دهند.
  • به طور منظم برای چکاپ مراجعه کنید. چکاپ ها و معاینات منظم می توانند به شناسایی مشکل قبل از وخیم شدن کمک کنند.